Erkenning of uitsluiting?
De derde sekse
De afgelopen dagen kwam een aantal kranten met het korte bericht dat Nepal, met het oog op de komende volkstelling in mei, een derde categorie voor de sekseregistratie in het leven geroepen heeft. Die zou, volgens de berichtgeving, “vooral bedoeld zijn voor transgenders”. Uniek in de wereld, voor velen tot de verbeelding sprekend, en toch klinken in Nederlandse transgender kringen ook kritische geluiden.
Helemaal nieuw is het nieuws van de laatste dagen niet. In de herfst van 2008 circuleerde op internet het bericht dat de 21-jarige Bishnu Adhikari uit Nepal de term 'derde sekse' in haar paspoort had gekregen. Op eigen verzoek, wel te verstaan. In de Westerse berichtgeving werd meestal naar Bishnu Adhikari gerefereerd als was zij een lesbienne, die qua uiterlijk een man lijkt, maar geen geslachtsaanpassende behandeling heeft gehad of wil ondergaan. Soms ook als was zij transseksueel. Maar is zij dan eigenlijk een butch? Of eerder een transgender? Misschien een no-ho/non-op* transman? Wie zal het zeggen? Zijzelf houdt het op ‘derde sekse’.
Zowel in 2008 als nu komt uit de berichtgeving naar voren dat de term bedoeld is voor iedereen die in ons land ‘gewoon homo**’ moet mogen zijn. Het lanceren van de term ‘derde sekse’ voor allen op wie de hetero-norm niet van toepassing is, is in het verleden wel vaker geprobeerd, als we BW boek 1, art.19d) in die richting uit te bouwen is. Het belangrijkste blijft dat mensen zelf bepalen hoe zij zich identificeren. Mijn motto is: Wat je bent, zeg je zelf!”
* een transgender persoon die zonder gebruik van hormonen of operaties in de gewenste genderrol leeft.
** De emancipatienota van voormalig minister Plasterk meldde in een voetnoot onderaan de eerste pagina: “Met de term ‘homo’ of ‘homoseksuelen’ wordt in deze nota bedoeld: lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuele mannen en vrouwen en transgender personen, tenzij dit anders in de tekst is aangegeven.”
*** Een vers uit het gedicht Two Loves van Lord Alfred Douglas. Oscar Wilde paste het citaat toe op de homoseksuele liefde.
