De literaire opvoeding van een Tranny Chaser

De hoofdpersoon in In One Person van John Irving valt steevast op de verkeerde mensen. Hij houdt van transgenders. Dat maakt zijn leven niet eenvoudiger, maar gelukkig groeit hij op temidden van allerlei mensen die hem bij dit probleem kunnen helpen, van zijn literaire mentor, zijn vader, zijn grootvader tot de grootste kwelgeest uit zijn jeugd…. En Schakespeare natuurlijk.

In One Person is het levensverhaal van een Amerikaans schrijver, William Abbot genaamd. William groeit op in de jaren zestig van de vorige eeuw in een klein stadje in Vermont als zoon van een kostschoolleeraar. Zodra William seksuele gevoelens krijgt, heeft hij ook een probleem. Hij valt almaar op de “verkeerde mensen”. Vooral op een klasgenoot die hij alleen bij zijn achternaam noemt, Kittredge. Dat jongentje is niet alleen heel knap en slim, maar ook een oervervelend. William vertrouwt zijn probleem als eerste toe aan een bloedmooie, maar ook stevig gebouwde bibliothecaresse, Miss Frost, op wie hij ook al pardoes een crush krijgt. Miss Frost zet de jongen op een stevig dieet van Dickens en Melville en belooft hem langzamerhand in te wijden in romans die hem zullen leren omgaan met ‘verkeerde’  verliefdheden.

In veel boeken van John Irving krijgen transgenders een sympathieke maar ook groteske plek toebedeeld. Denk bijvoorbeeld aan Roberta Muldoon, de American Footballspeler die vrouw wordtin The world according to Garp. In zijn laatste boek zijn de transgenders niet langer grotesk en beschrijft Irving de emotionele verwarring en de stappen die zijn hoofdpersoon neemt voordat hij relaties met transgenders aan kan gaan.  

William’s verdere leven wordt beheerst door zijn gehate klasgenoot Kittredge. Kittredge is een mooi gespierde, getalenteerde en intelligente bullebak. Hij is de onverslagen kapitein van het worstelteam, maar speelt ook de sterren van de hemel bij het lokale amateurtoneelgezelschap. Dat is belangrijk, want dat gezelschap wordt gedragen door William’s familie en speelt vooral Schakespeare - voor wie geslachtswisselingen met daaropvolgende "verkeerde" liefdes gestampte muisjes zijn. Zijn grootvader Harry, die directeur is van de plaatselijke zaagfabriek, speelt er altijd vrouwenrollen. Hij doet dit zo naturel dat geen regisseur er over zou denken om hem in een mannenrol neer te zetten. Als Kittredge’s  moeder een keer komt kijken naar een toneelvoorstelling, valt het William op dat Kittredge zoveel op zijn moeder lijkt. De talentvolle bullebak lijkt zelfs wel een jongere versie van zijn super-elegante moeder. Die indruk wordt later versterkt als William een foto van Kittredge’s sjiek geklede moeder vindt, met het hoofd van Kittredge geplakt over dat van zijn moeder. Nu wordt William helemaal verliefd!

Helemaal in de war gaat de inmiddels achttienjarige William naar mevrouw Frost, en vraagt naar een roman die hem kan helpen over zijn gevoelens voor de wrede Kittredge heen te komen. Hij vertelt mevrouw Frost ook dat hij over z’n oren verliefd op haar is. Mevrouw Frost sluit de bieb en uiteindelijk ontspint zich een vrijpartij, waarbij mevrouw Frost haar onderbroek aan weet te houden. Mevrouw Frost stuurt William de deur uit met een kopie van James Balwin’s Giovanni’s Room, een boek voor mensen die op de verkeerde mensen vallen. Mevrouw Frost waarschuwt William om het boek niet te laten slingeren. Zijn ouders moeten niet weten dat zij dit boek aan hem heeft uitgeleend.

Niet veel later stuit William op twintig jaar oude schoolfoto’s van mevrouw Frost. Hierin is mevrouw Frost de mooiste Julia die het toneelgezelschap ooit voor een opvoering van Romeo en Julia heeft kunnen strikken… maar ook de breed glimlachende en onverslagen kapitein van het worstelteam. Verward en boos gaat William naar mevrouw Frost. “Maar je bent een transseksueel!” roept William haar toe. “Lieve jongen, plak niet zo snel een label” … zegt zij. “Maak van mij geen categorie voordat je me leert kennen!” Weer ontspint zich een vrijpartij, nu zonder ondergoed. Voor William is de geschiedenis van mevrouw Frost een openbaring, maar de seks zelf lijkt voor hem heel natuurlijk te verlopen. Als bi-seksueel heeft William geen moeite met manlijke en vrouwelijke delen, en bovenal houdt hij vooral van haar.

Omdat William zijn boek heeft laten slingeren komt zijn familie achter zijn relatie met mevrouw Frost. Hierop wordt zij ontslagen. Zij heeft haar belangrijkste werk dan wel gedaan… zij heeft ervoor gezorgd dat William een well rounded seksuele en literaire opvoeding heeft gehad, waarmee hij zijn eerste stappen kan zetten als bi-seksuele man, tranny chaser en vooral  auteur. Voordat mevrouw Frost van het toneel verdwijnt leert zij William nog wat worstelgrepen waarmee hij zich kan verdedigen.

Aan het einde van het boek – driehonderd bladzijden verder - is William laat in de zestig. Hij is leraar op zijn oude school en draagt de zorg voor de eerste transgender studente op zijn school. In het nog steeds bestaande amateurtoneelgezelschap speelt zij een fantastische Julia in Romeo en Julia. William vloert een bully die haar uitschelt voor fag met een worstelgreep die hij van mevrouw Frost heeft geleerd. Als een andere bully hem uitschelt zegt hij net zo koeltjes als eens Miss Frost “lieve jongen, plak niet zo snel een label. Maak van mij geen categorie voordat je me leert kennen!”

 In One Person is een echte John Irving roman. Dat wil zeggen dat de karakters vrij vlak zijn en dat de verteller delen weglaat uit de vertelling, die de lezer dan zelf invult. Dat geeft het verhaal veel vaart en maakt dit boek tot een rollercoaster aan transgender karakters waarvan je er slechts één voldoende leert kennen om geen label op haar te plakken. Anderzijds geeft het verhaal wel de eerste expliciete literaire beschrijving van een vrijpartij tussen een transgender en een heuze tranny chaser. Er zijn minder goede redenen om een boek te lezen!