Jan den Bestenopinie, 24 januari 2002

De schoonheid van de leegte

illustratie: Jan den BestenLeven in een genderleegte is wat ik wil. Alles wat schatplichtig is aan mannelijk en vrouwelijk wil ik laten oplossen. Zwemmen zonder gender.
Meteen bij het woord genderleegte gaat het al mis. Praten en schrijven over een beleving zonder gender lijkt onmogelijk zonder het begip gender te gebruiken. Startpunt is altijd de gegeven werkelijkheid. Toch wil ik naar leegte.

Mijn eerste stappen buiten de stereotypen begonnen bij het idee om mannelijk en vrouwelijk te zien als uitersten op een continuüm. Naar wens kon ik mij ergens op die lijn plaatsen.
Een continuüm was niet voldoende. Want ik wilde niet tegelijk minder man en meer vrouw zijn. Waarom niet tegelijk superman en supervrouw? Of zo onzijdig als een tabula rasa. Een twee-dimensionaal model dus met een mannelijke en een vrouwelijke dimensie. Naar wens kon ik iedere man/vrouw-mix maken die me op dat moment aanstond.
Al gauw voelde dat ook te beperkt. Soms wil ik stoer kunnen zijn zonder als man of als een stevige tante gezien te worden. Alleen maar stoer, zonder te refereren aan mannelijk of vrouwelijk. Of alleen maar sensueel of, of, en, en, ¦ Ik wil een model met meer dimensies! Elk gedrag zijn eigen dimensie. Met iedere nieuwe dimensie worden de startpunten man en vrouw inhoudslozer. Er komt geen identiteit van welk soort meer aan te pas. Identiteiten zijn niet meer dan lege verpakkingen. Mezelf plaatsen ergens in een meerdimensionaal model gaat puur op basis van mijn gevoel en gedrag van dat moment.
Het is onzin om nog te spreken van dimensies als er oneindig veel zijn. Uiteindelijk lossen ze op en is er niets dan leegte, ruimte en mogelijkheden. Gender bestaat niet meer. Je plaatsen op een continuüm, laat staan in één van de twee polen komt zo ridicuul, eenzaam en klein over. Wie wil zichzelf beperken?

Ik sta midden in een wereld die van alle kanten mijn vacuüm lijkt te willen vullen. Tweeslachtig sta ik tegenover mijn eigen ideaal. Naast het ruime, vrije en bijna onaardse is er de noodzaak van beschermen. De schoonheid van leegte heeft een zeer beperkte levensduur, het verlept snel in de tijd van de dag. Het is utopisch.
Wat heeft een utopie voor zin als die alleen maar in mijn hoofd bestaat? Ik wil leven in die dagelijkse werkelijkheid, de enige werkelijkheid waarin het leven zich afspeelt. Het is niet moeilijk een virtuele speelplaats los van de werkelijkheid te maken. Maar het begint pas echt als je met eigen benen rond gaat stappen in een wereld waar twee polen de werkelijkheid lijken te maken. Een elke dag terugkerende real-life-test. Of mijn leegte is onzichtbaar, als vanzelf geplaatst in een van de polen, of juist zo zichtbaar dat ik overal buiten val en onbereikbaar ben. Is er ruimte tussen deze uitersten? Zijn er mogelijkheden tussen aanpassen en sociaal getto?

Stap voor stap kruipt en hecht de leegte zich in mij. Geen noodzaak meer voor beschermende muren. Er is een zee van keuzen.