Sytse Kooirecensies, 20 januari 2009

Boekrecensie

En knielde voor hem neer

"Ik wil nooit meer naar een ziekenhuis", zei Mischa, die uitgegaapt leek. "Ik ga liever dood dan naar een ziekenhuis. Luuk, Daantje en Sylvester hebben me gezworen dat ze me komen bevrijden als ik in een ziekenhuis lig". Hij trok zijn benen op en sloeg zijn armen om zijn knieën. "Vanaf mijn dertiende kreeg ik hormonen. Elke maand moest ik met mijn vader naar het ziekenhuis voor een injectie. Ik heb hem gesméékt...".


Gender vormt een rode draad in En knielde voor hem neer, de meest recente roman van Nicolien Mizee, die al eerder doorbrak met Voor God en de sociale dienst.

Hoofdpersoon Mischa is gewend voor alles en iedereen weg te lopen. Nadat hij vastgoedhandelaar Rinus echter voor een levensgevaarlijke val behoed heeft, besluit hij bij hem te blijven. Omdat Rinus de eerste is die ziet dat hij ‘alles' is. In tegenstelling tot zijn ouders die met alle geweld een meisje wilden maken van hun baby en in tegenstelling tot alle andere mensen die Mischa als jongen óf als meisje zien zonder daar verder bij stil te staan. Hoewel Rinus in eerste instantie slechts in Mischa geïnteresseerd is voor het bevredigen van zijn lusten raakt hij al snel door hem gefascineerd en ontwikkelt hij een diepe genegenheid voor hem. Sindsdien wijken ze nauwelijks nog van elkaars zijde. Zelfs niet als Mischa tot zijn afschuw ontdekt bij welke vuile zaakjes Rinus betrokken is geweest.

In de loop van de roman ontvouwt zich geleidelijk het leven van Mischa vóór zijn ontmoeting met Rinus: zijn geboorte en zijn schooltijd in het noorden van het land en zijn jaren als dakloze in Amsterdam. Een leven dat in hoge mate beïnvloed is door zijn interseksualiteit een gegeven dat uiteindelijk ook de afloop van het verhaal zal bepalen. Voor het zover is, vindt er echter nog een onverwachte confrontatie met het verleden plaats. Andere verhaallijnen worden gevormd door de louche zaakjes waar Rinus in betrokken is en de gebeurtenissen van Mischa's vrienden: Daantje, Sylvester en Luuk.

De verschillende verhaallijnen vormen een wat bizar geheel. Daardoor vond ik het moeilijk om me met de personages te identificeren. Het deed me denken aan sommige boeken van Renate Dorrestein, die bij mij een gevoel van onwerkelijkheid opriepen, bijna zoals bij sprookjes. Hoewel ik net als de hoofdpersonen in Amsterdam woon, is de wereld van het verhaal mij niet vertrouwd. Dat heeft echter ook voordelen. Als lezer kun je een diepere emotionele laag in de roman ervaren, want die is er wel, maar je kunt ook voor een luchtiger benadering kiezen.

Nicolien Mizee gebruikt woorden als mannelijk en vrouwelijk, die vaak clichés bevestigen, met een knipoog. Zo zal de lezer die weet dat in Noord-Nederland vooral mannen Anne heten, aan het volgende citaat niets vreemds vinden. Veel Nederlanders missen die kennis echter, en dat weet Nicolien Mizee natuurlijk ook. "Zo lang mogelijk mee wachten", zegt dokter Boor. " Rond het twaalfde jaar beginnen we met het toedienen van hormonen, dan kunnen we altijd nog kijken. Ik wil jullie graag begeleiden. Hebben jullie al over een naam nagedacht? Er zijn namen voor dit soort gevallen." " Mijn vader heet Anne", zei Johanna. Maar dat vond Dokter boor te mannelijk. Mischa leek hem beter.

Dus lees je alles op het gebied van genderdiversiteit of heb je gewoon zin in een vreemd en bij wijle mooi verhaal: op naar de boekhandel of bibliotheek.


En knielde voor hem neer (2006) door Nicolien Mizee. Amsterdam: Nijgh en Van Ditmar