Kam Wai Kuirecensies, 9 mei 2000

Film: Boys Don


Regisseur: Kimberly Peirce

De dood van Brandon Teena (geboren als Teena Brandon), houdt zes jaar na dato de gemoederen nog altijd bezig. In Anglosaksische landen zijn twee kampen ontstaan. Het ene kamp omschrijft Brandon als de lesbienne die het slachtoffer is geworden van de homofobische samenleving, terwijl het andere kamp, de transgendergemeenschap, protesteert tegen deze ontkenning van het transseksuele onderwerp door de homomedia en de media in het algemeen. De oprichting van de politieke organisatie Transsexual Menace is hiervan het gevolg geweest. Met het uitbrengen van Boy's Don't Cry is de woede onder transgenders weer flink opgelaaid.

In deze rauwe verfilming van het Brandon Teena-drama heeft de regisseuse Peirce een oprechte blik willen werpen op een naïef en onderontwikkeld deel van Amerika, waar menig inwoner weinig hoop heeft op een rooskleurig bestaan, laat staan dat er openheid is voor alternatieve leefstijlen. De jonge mooie Brandon, de charmante klaploper met een vluchtpatroon, deed veel meisjesharten sneller kloppen. Hij was 'onderweg', of op de vlucht voor justitie wegens kleine misdrijven, maar besloot tegen beter weten in om in de buurt van zijn liefdesobject Lana te blijven. Daarmee tekende Brandon onbewust zijn eigen doodvonnis.

Peirce heeft in deze film de nadruk willen leggen op de bijzondere liefdesrelatie tussen Brandon en Lana, maar geeft naar mijn mening slechts een invulling van deze relatie vanuit Lana's optiek. Lana, die na verloop van tijd het ware biologische geslacht van Brandon ontdekt, blijft in haar geliefde geloven en accepteert daarmee Brandon, ondanks alles, als een jongen. Haar nobele liefde geeft Brandon uiteindelijk genoeg vertrouwen om zich - letterlijk - aan haar bloot te geven. Een heel romantisch moment in dit plot, ware het niet dat deze vrijage ná Brandons brute verkrachting plaatsvindt.

Hierboven noemde ik de film een rauwe verfilming, maar daarmee is het nog geen realistische verfilming. Waarom is Brandon als man gaan leven? Wat is de raison d'être van transseksueel-zijn? Omdat deze vragen niet goed zijn beantwoord, blijft Brandon voor de grote domme meute een vrouw die verkleed gaat als man, of zoals het Britse homoblad Pink Papers het onlangs omschreef: "een film over een als man verklede vrouw die zo de seksistische samenleving wil ontvluchten". Wie de interviews met Brandons vrienden in de documentaire The Brandon Teena Story heeft gezien, weet wel beter.

Peirce legt de nadruk op de groothartigheid van Lana, zonder Brandons beweegredenen om als man te leven van een context te voorzien, terwijl deze context essentieel is in het bevorderen van begrip voor Brandons levenswijze.

Boys Don't Cry heeft een traag begin, maar kent een paar pareltjes van scènes. De schaarse momenten waarin de gedeelde dromen van Brandon en Lana worden getoond, zijn schitterend. Maar de media - waar deze film ook deel van uitmaakt - vervormen en 'vergeten' de feiten. Laten wij in elk geval heel goed onthouden dat dit niet alleen het romantische verhaal is van de tragische Brandon Teena/ Teena Brandon, maar ook dat van Lisa Lambert en Philip DeVine die, verbonden door het lot, samen met Brandon de dood vonden.

Bezoek ook de website in memoriam van Brandon Teena:
songweaver.com/gender/teena.html
Zie ook Geweld tegen transgenders, Brandon Teena