I know a womb within me

Op 3 mei treden Antony and the Johnsons op in Eindhoven en op 22 juni in Amsterdam. Antony Hegarty is de zanger van de band en de meest succesvolle transgender kunstenaar van dit moment. In de hier besproken YouTube filmpjes zingt hij over de donkere en lichte kanten van de transgender ervaring.

Antony's geheim is zijn stem. Zangers met wie hij optreedt, zoals Lou Reed, beschrijven zijn stem als een mengeling van Nina Simone en Leonard Cohen. Zijn stem is tegelijkertijd heel emotioneel en heel beheerst. Volgens Ester Carvalho van het NRC heeft zijn stem een hoge ijle klank die pijn en verdriet verwoord als een emotie die helemaal op zichzelf kan staan, zonder woede of sentimentaliteit. "Bij Antony is pijn iets om bij stil te staan." 

Veel van Antony's songs gaan over genderleed, waarvan zo vaak wordt gezegd dat het niet invoelbaar is voor het grote publiek. Maar Antony's stem bereikt een publiek van alle leeftijden en voorkeuren. Niet gek voor iemand die begon met zingen als een tussendoortje bij zijn travestieacts. 

Veel mensen associeren Antony's muziek eerder met opera dan met pop. Zijn composities en instrumentatie zijn dan ook heel klassiek. Hier treedt hij op met het Brooklyn Symphonic Orchestra. 

Een nieuw lichaam

Antony is een kind van de homoseksuele New Yorkse clubscene uit de grimmige jaren '90. Die ontleende haar identiteit aan een gevecht om zelfbehoud op straat en in het ziekenhuis, in een strijd tegen AIDS. Die strijd kan je horen in een nummer als Watch! I'll even cut off my finger.
It will grow back like a Starfish!
So please hurt me. I'll grow back like a Starfish,
I will grow back like a Starfish!

Dit is geen lied over een SM relatie. Daarin zou de nadruk liggen op de onderwerping. Dit lied bevat een oud transsexueel thema: ik zit in een verkeerd lichaam en ik zoek een vrijer die de kracht heeft om mij te transformeren, niet alleen psychisch, maar ook lichamelijk. "Als een zeester! Als een zeester!" Dit lied is een roep om bevrijding van het lichaam en van de eenzaamheid waartoe het de transseksueel veroordeeld.  Het wonder van dit lied is wel dat, hoe triest de tekst ook is, de luisteraar zich eerder getroost weet door de stem van Antony, dan beladen met een probleem.

Sterven en herboren worden 

Ook het materiaal uit zijn vervolg-cd  "I Am A Bird now" stamt nog uit de jaren ‘90. De elegische toon van
De transseksuele ster van Andy Warhol en Lou Reed, Candy Darling, op haar sterfbed. Deze foto siert de cd I Am A Bird Now. Met deze foto stelt Antony zich in een traditie van transseksuele kunstenaars in New York. 

Tegelijk met het thema van de dood, speelt het thema van jeugd en van opgroeien. Op YouTube is er alleen maar een bewerkte versie van de cd beschikbaar van
Als cd is I Am A Bird Now is misschien wel de mooiste weergave van de strijd waar een transgender gedurende zijn transitie door heen kan gaan. Veel transgenders kennen de ervaring van het afscheid nemen van het oude zelf, van oude gewoonten, ervaringen, relaties en loyaliteiten. Soms ook van het oude lichaam. Ze kennen de ervaring van de twijfel, van de eenzaamheid en van het geweld dat ze zich soms aan moeten doen. En velen kennen de ervaring van het opbloeien van het nieuwe zelf, en het weer opbloeien van de hele wereld. 



Thuiskomen 

Antony's nieuwe cd "The Crying Light" is lichter van toon. De thema's van afscheid nemen en thuiskomen blijven. In Another World neemt Antony zelfs afscheid van de hele wereld.

I need another place
Will there be peace?
I need another world
This one's nearly gone
I need another world
A place where I can go
I'm gonna miss the sea
I'm gonna miss the snow
I'm gonna miss the bees
I'll miss the things that grow
I'm gonna miss the wind
Been kissing me so long
Another world
Another world

Voor een luisteraar als David Kleijwegt van Vrij Nederland is Another World een lied over het milieu en het lot van de planeet. Antony spreekt niemand tegen. In interviews weigert hij zijn werk te duiden. Hij wil niets afdoen aan de beleving van de luisteraar.  Dan mag ik ook met mijn duiding komen. Even later op de cd, in het nummer Everglade, is Antony thuisgekomen bij een geliefde.

When I'm floating in the water 

And your eyes are lilies all around 

My body stops crying for home 

My limbs stop weeping for home 

"I'm home," my heart sobs in my veins
 
Ik denk dat Antony opgelucht is dat hij kan samenzijn en dat zijn lichaam vastgehouden, bemind en getroost kan worden, ondanks alle genderleed. Dat de eenzaamheid doorbroken kan worden, en dat de wereld, ook de onze, weer opnieuw kan bloeien. Ook al heb je duizend doden gestorven.

///////

Het verhaal van Baby Dee 

New York zit vol transgender muzikanten. In de coulissen van "Antony and the Johnsons" zit soms een twee meter lange harpiste, Baby Dee genaamd. In de Volkskrant vertelt zij aan journalist Pablo Cabenda hoe zij opgroeide in de Bronx. Als meisje/jongen werd zij vaak gepest. Bijna terloops vertelt zij ook hoe zij harpiste werd. Op een dag moest een benedenbuurman van een oude piano af. Hij zette hem op straat bij het grof vuil maar de vuilnismannen lieten hem staan. De piano was te groot. En dus haalde de benedenbuurman er wat vrienden bij die met koevoeten, bijlen en baseball bats de oude piano in mootjes hakten. Baby Dee kon het bloeddorstig plezier van de mannen nauwelijks aanzien. Net als hijzelf werd de piano finaal in elkaar geslagen. De mannen sloopten de piano tot zij bij het hart kwamen, een gietijzeren snarenkast. Die lieten zij liggen. ‘s Avonds lag hij er nog steeds. Het werd Baby Dee's eerste harp.  Baby Dee groeide later uit tot een twee meter lange en stevig gebouwde transgender. Hij probeerde te leven als vrouw, maar dat stond zijn postuur niet toe. Leven als man maakte haar erg verdrietig. Daarom heeft Baby Dee een musicerend kunstwerk van zichzelf gemaakt. Niet zo verfijnt en aaibaar als Antony, maar net zo klonkig en boers als de kermisartiesten op Coney Island. In Amsterdam zou je haar zo in de kraakscene plaatsen. Baby Dee bezingt haar levensverhaal in de Song Of Diminishing Possibilities.

Studiofoto van Baby Dee met harp en accordeon als rondreizend transgender muzikant