Transgender en gezondheidszorg in Europa
'Ik ga niet naar een dokter'
Goed nieuws! Ruim een half jaar na de start van hun onderzoek naar de relatie tussen transgender en gezondheidszorg publiceren Stephen Whittle en andere onderzoekers hun resultaten. Het is een niet te lijvig, maar wel indrukwekkend rapport geworden.
Bijna tweeduizend ‘trans mensen’ – een term hier gebruikt analoog aan het Engelse trans people – uit heel Europa hebben hun online vragenlijst ingevuld en een zogenaamde ‘focusgroup’ van twaalf trans mannen en 24 trans vrouwen is door hen intensiever bevraagd. De literatuurlijst achterin wijst op een gedegen koppeling aan eerder onderzoek.
Rechtspositie
Het stuk verkent om te beginnen de rechtspositie van trans mensen binnen de EU, toegespitst op wat er medisch en juridisch nodig is om hen in staat te stellen volgens hun identiteit te leven.
Dan komen de ervaringen van transgenders met de gezondheidszorg aan bod en tenslotte is er aandacht voor de sterke groei (of grotere zichtbaarheid?) van de transpopulatie in het laatste decennium.
Minimum
Goed nieuws? De conclusies zijn niet om blij van te worden. Op Europees niveau is erkenning voor de rechten van trans mensen groeiend, maar de afzonderlijke lidstaten blijven vaak nog ver achter in het realiseren ervan. Het rapport heeft een bescheiden ‘aanvaardbaar minimum’ voor de hulpverlening geformuleerd, te vertalen als ‘bereidwillig, maar onvoldende geïnformeerd’. Zelfs dat wordt slechts zelden gehaald. Voor veel trans mensen is de medische hulp die zij nodig hebben niet beschikbaar of ze wordt geweigerd. Uitwijken naar privé-klinieken in het buitenland is dan de enige oplossing, waarbij de kosten geheel voor rekening van de patiënt komen. Een opvallend groot aantal respondenten behoort – ondanks een hoog opleidingsniveau – tot de lagere inkomensklassen, zodat zij hierdoor in een onmogelijke situatie terecht komen.
Respectloos
Negatieve ervaringen met hulpverleners op het vlak van respectloze bejegening maken trans mensen soms zelfs terughoudend in het zoeken van hulp voor meer algemene gezondheidsklachten. Een Oostenrijkse transgender meldt: ‘Ik ga niet naar de dokter als het niet heel erg nodig is. Ik kom niet bij de tandarts, ben al meer dan tien jaar niet bij een gynaecoloog geweest en zelfs als ik een ongeluk krijg, probeer ik te voorkomen dat ik naar een ziekenhuis moet. Ik denk dat ik weinig ervaring met de gezondheidszorg heb, omdat ik er gewoon niet naar toe ga.’ (vertaling JK)
Ook het te boek staan van transsekualiteit als psychiatrische aandoening doet de verhouding tussen hulpverleners en cliënten weinig goed, aldus het onderzoek.
Aan de slag
De onderzoekers leggen de vinger duidelijk op een aantal heel zere plekken en doen aanbevelingen waar Europese politici snel mee aan de slag kunnen om de positie van transgenders te verbeteren.
Het rapport, gemaakt in opdracht van de International Lesbian and Gay Association in Europa, is voor iedereen gratis te downloaden.
Stephen Wittle, Lewis Turner, Ryan Combs & Stephenne Rhodes (2008) Transgender Eurostudy: Legal Survey and Focus on the Transgender Experience of Health Care.
Bijna tweeduizend ‘trans mensen’ – een term hier gebruikt analoog aan het Engelse trans people – uit heel Europa hebben hun online vragenlijst ingevuld en een zogenaamde ‘focusgroup’ van twaalf trans mannen en 24 trans vrouwen is door hen intensiever bevraagd. De literatuurlijst achterin wijst op een gedegen koppeling aan eerder onderzoek.
Rechtspositie
Het stuk verkent om te beginnen de rechtspositie van trans mensen binnen de EU, toegespitst op wat er medisch en juridisch nodig is om hen in staat te stellen volgens hun identiteit te leven.
Dan komen de ervaringen van transgenders met de gezondheidszorg aan bod en tenslotte is er aandacht voor de sterke groei (of grotere zichtbaarheid?) van de transpopulatie in het laatste decennium.
Minimum
Goed nieuws? De conclusies zijn niet om blij van te worden. Op Europees niveau is erkenning voor de rechten van trans mensen groeiend, maar de afzonderlijke lidstaten blijven vaak nog ver achter in het realiseren ervan. Het rapport heeft een bescheiden ‘aanvaardbaar minimum’ voor de hulpverlening geformuleerd, te vertalen als ‘bereidwillig, maar onvoldende geïnformeerd’. Zelfs dat wordt slechts zelden gehaald. Voor veel trans mensen is de medische hulp die zij nodig hebben niet beschikbaar of ze wordt geweigerd. Uitwijken naar privé-klinieken in het buitenland is dan de enige oplossing, waarbij de kosten geheel voor rekening van de patiënt komen. Een opvallend groot aantal respondenten behoort – ondanks een hoog opleidingsniveau – tot de lagere inkomensklassen, zodat zij hierdoor in een onmogelijke situatie terecht komen.
Respectloos
Negatieve ervaringen met hulpverleners op het vlak van respectloze bejegening maken trans mensen soms zelfs terughoudend in het zoeken van hulp voor meer algemene gezondheidsklachten. Een Oostenrijkse transgender meldt: ‘Ik ga niet naar de dokter als het niet heel erg nodig is. Ik kom niet bij de tandarts, ben al meer dan tien jaar niet bij een gynaecoloog geweest en zelfs als ik een ongeluk krijg, probeer ik te voorkomen dat ik naar een ziekenhuis moet. Ik denk dat ik weinig ervaring met de gezondheidszorg heb, omdat ik er gewoon niet naar toe ga.’ (vertaling JK)
Ook het te boek staan van transsekualiteit als psychiatrische aandoening doet de verhouding tussen hulpverleners en cliënten weinig goed, aldus het onderzoek.
Aan de slag
De onderzoekers leggen de vinger duidelijk op een aantal heel zere plekken en doen aanbevelingen waar Europese politici snel mee aan de slag kunnen om de positie van transgenders te verbeteren.
Het rapport, gemaakt in opdracht van de International Lesbian and Gay Association in Europa, is voor iedereen gratis te downloaden.
Stephen Wittle, Lewis Turner, Ryan Combs & Stephenne Rhodes (2008) Transgender Eurostudy: Legal Survey and Focus on the Transgender Experience of Health Care.
