Rode strikjes, regenboogvlaggen en een fallisch ballet
Juni in San Fransisco
De wortels van de Amerikaanse transgender beweging liggen minstens drie decennia achter ons, blijkt uit het historisch onderzoek van Susan Stryker (zie Op zoek naar de geschiedenis van transgenders). Al in de zestiger jaren van de vorige eeuw hadden de genderqueers een zichtbare rol binnen de opkomende homo-emancipatiebeweging. Nieuwsgierig naar de diversiteit van de queer community in het San Francisco van 2002 bezocht redacteur Tim de Jong deze stad in de 'roze' junimaand.
Het blijkt niet moeilijk om de plaatselijke queer scene te vinden. Als ik de eerste avond hongerig het eerste het beste restaurant aan Market Street binnenloop, val ik met mijn neus in de boter: het een na het andere hippe queer gezelschap schuift aan tafel. Dat deze maand voor de media big business oplevert blijkt de volgende ochtend, wanneer ik in het Lesbian Gay Bisexual Transgender (LGBT) Community Center overladen word met glossy magazines over wat het grootste jaarlijkse evenement van de Bay Area heet te zijn: de Pride Parade op de laatste zondag in juni.
Voorafgaand aan het Pride-weekend zijn er de hele maand LGBT-evenementen. Zo woon ik een programma bij met sketches en liedjes van vier transmannen, beland ik op een drag king avond, en bezoek ik het Lesbian & Gay Filmfestival, waar meer dan 250 films worden vertoond. Er zijn diverse films met een transgenderthema, waarvan de indrukwekkendste overigens uit het buitenland komt. In de Nieuw-Zeelandse documentaire Georgie Girl wordt het leven geschetst van Georgina Beyer, het eerste transseksuele parlementslid ter wereld. Er zijn opnamen gemaakt tijdens Beyers scherpe en humoristische speeches in het parlement. De monden van de andere parlementsleden zie je letterlijk openvallen. Archiefbeelden uit de jaren zeventig laten zien hoe zij als cabaret-acteur, drag performer en prostituee haar brood verdiende, voordat zij aan haar stormachtige politieke carrière begon. Beyer is als gast aanwezig bij de filmvertoning, en blijkt ook in levende lijve een imponerende persoonlijkheid.
In de documentaire Ke Kulana He Mahu over Hawaii vertellen inheemse eilanders over de seksuele en gendervrijheden van voor de kolonisatie. 'Vroeger zag je twee mannen of twee vrouwen hand in hand lopen op straat, tegenwoordig zie je dat niet meer.' De geïnterviewde Hawaiaanse travestieten en een transseksuele vrouw tonen zich verbitterd over de gevolgen van de Amerikaanse overheersing.
Humor blijkt de boventoon te voeren in een aantal korte films met een transgenderthema. In Unhung Heroes danst een groepje transmannen vrolijk huppelend in de rondte, terwijl ze hun kleurige kartonnen penissen van reusachtige omvang heen en weer en op en neer zwaaien. Een fallisch ballet in een lichtvoetige transgenderfilm, dat is wel eens een verademing vergeleken bij de doorgaans zwaarmoedige benadering van deze thematiek.
Ook het roze weekend kenmerkt zich door een vanzelfsprekend samengaan van de queer subculturen. Alle grotere organisaties voeren steevast de lettercode LGBT in hun naam, om aan te geven dat niemand wordt buitengesloten. Zelfs de Dyke March op zaterdag is niet zo ongemengd als de naamgeving suggereert. Tussen de duizenden vrouwen zie ik verscheidene transmannen - sommige met een rode strik om hun arm. Er is dit jaar een discussie opgelaaid over het al dan niet meelopen van de FTMs bij de Dyke March. Uiteindelijk hebben de voorstanders het pleit gewonnen, en wie deze mening vandaag nog eens kenbaar wil maken, draagt een rode strik.
Tijdens de Pride March op zondag staat de stad op haar kop. Aan twee kanten van Market Street - voor de gelegenheid versierd met vijfhonderd regenboogvlaggen - staan de toeschouwers rijen dik. Er wordt gejoeld en geklapt bij elk van de meer dan 200 organisaties die langskomen. Ook de zwarte burgemeester Willie Brown, die vanaf de achterbank van zijn oldtimer regenboog-gekleurde kralenkettingen naar het publiek werpt, wordt uitbundig toegejuicht.
De parade bevat zowat alle denkbare groeperingen, van Joodse en Aziatische gays tot homo-vuilnismannen (dansend rond hun vuilnisemmers), oudere homo's, bi-dykes en zelfs Straights for Gay Rights. De transgendergemeenschap blijkt ruimschoots vertegenwoordigd door de vele drag queens en kings, de al twintig jaar bestaande organisatie Transgender San Francisco (TGSF), FTM International, en diverse andere groeperingen. Net als op onze eigen roze zaterdag, maar dan mega-keer uitvergroot, eindigt de parade met een groot openluchtfestijn in het hartje van de stad. San Francisco weet van haar diversiteit een feest te maken, dat in omvang onze koninginnedag evenaart.
Het blijkt niet moeilijk om de plaatselijke queer scene te vinden. Als ik de eerste avond hongerig het eerste het beste restaurant aan Market Street binnenloop, val ik met mijn neus in de boter: het een na het andere hippe queer gezelschap schuift aan tafel. Dat deze maand voor de media big business oplevert blijkt de volgende ochtend, wanneer ik in het Lesbian Gay Bisexual Transgender (LGBT) Community Center overladen word met glossy magazines over wat het grootste jaarlijkse evenement van de Bay Area heet te zijn: de Pride Parade op de laatste zondag in juni.
Voorafgaand aan het Pride-weekend zijn er de hele maand LGBT-evenementen. Zo woon ik een programma bij met sketches en liedjes van vier transmannen, beland ik op een drag king avond, en bezoek ik het Lesbian & Gay Filmfestival, waar meer dan 250 films worden vertoond. Er zijn diverse films met een transgenderthema, waarvan de indrukwekkendste overigens uit het buitenland komt. In de Nieuw-Zeelandse documentaire Georgie Girl wordt het leven geschetst van Georgina Beyer, het eerste transseksuele parlementslid ter wereld. Er zijn opnamen gemaakt tijdens Beyers scherpe en humoristische speeches in het parlement. De monden van de andere parlementsleden zie je letterlijk openvallen. Archiefbeelden uit de jaren zeventig laten zien hoe zij als cabaret-acteur, drag performer en prostituee haar brood verdiende, voordat zij aan haar stormachtige politieke carrière begon. Beyer is als gast aanwezig bij de filmvertoning, en blijkt ook in levende lijve een imponerende persoonlijkheid.
In de documentaire Ke Kulana He Mahu over Hawaii vertellen inheemse eilanders over de seksuele en gendervrijheden van voor de kolonisatie. 'Vroeger zag je twee mannen of twee vrouwen hand in hand lopen op straat, tegenwoordig zie je dat niet meer.' De geïnterviewde Hawaiaanse travestieten en een transseksuele vrouw tonen zich verbitterd over de gevolgen van de Amerikaanse overheersing.
Humor blijkt de boventoon te voeren in een aantal korte films met een transgenderthema. In Unhung Heroes danst een groepje transmannen vrolijk huppelend in de rondte, terwijl ze hun kleurige kartonnen penissen van reusachtige omvang heen en weer en op en neer zwaaien. Een fallisch ballet in een lichtvoetige transgenderfilm, dat is wel eens een verademing vergeleken bij de doorgaans zwaarmoedige benadering van deze thematiek.
Ook het roze weekend kenmerkt zich door een vanzelfsprekend samengaan van de queer subculturen. Alle grotere organisaties voeren steevast de lettercode LGBT in hun naam, om aan te geven dat niemand wordt buitengesloten. Zelfs de Dyke March op zaterdag is niet zo ongemengd als de naamgeving suggereert. Tussen de duizenden vrouwen zie ik verscheidene transmannen - sommige met een rode strik om hun arm. Er is dit jaar een discussie opgelaaid over het al dan niet meelopen van de FTMs bij de Dyke March. Uiteindelijk hebben de voorstanders het pleit gewonnen, en wie deze mening vandaag nog eens kenbaar wil maken, draagt een rode strik.
Tijdens de Pride March op zondag staat de stad op haar kop. Aan twee kanten van Market Street - voor de gelegenheid versierd met vijfhonderd regenboogvlaggen - staan de toeschouwers rijen dik. Er wordt gejoeld en geklapt bij elk van de meer dan 200 organisaties die langskomen. Ook de zwarte burgemeester Willie Brown, die vanaf de achterbank van zijn oldtimer regenboog-gekleurde kralenkettingen naar het publiek werpt, wordt uitbundig toegejuicht.
De parade bevat zowat alle denkbare groeperingen, van Joodse en Aziatische gays tot homo-vuilnismannen (dansend rond hun vuilnisemmers), oudere homo's, bi-dykes en zelfs Straights for Gay Rights. De transgendergemeenschap blijkt ruimschoots vertegenwoordigd door de vele drag queens en kings, de al twintig jaar bestaande organisatie Transgender San Francisco (TGSF), FTM International, en diverse andere groeperingen. Net als op onze eigen roze zaterdag, maar dan mega-keer uitvergroot, eindigt de parade met een groot openluchtfestijn in het hartje van de stad. San Francisco weet van haar diversiteit een feest te maken, dat in omvang onze koninginnedag evenaart. 
