Serie portretten over namen (2)

Stel: je voornaam past niet goed bij je. De naam die je ouders voor je verzonnen, suggereert dat je iemand bent die je niet bent. En stel, dat heeft met sekse te maken. Je verandert je naam of gebruikt meerdere namen tegelijk. Hoe verhouden je oude en je nieuwe naam zich tot je identiteit? Mari Hermans ging op zoek en dit is de tweede in een serie portretten op de website van het Continuüm.

Joli(e) (1975):'Ik kon me slecht identificeren de naam Jolanda. Daar had ik een beeld bij van blonde dikke meisjes die van patat hielden. Bovendien was het de naam die mijn vader me heeft gegeven. Hij is een Italiaanse oud-Mussolinist, met alle traditionele denkbeelden van dien. Hij vindt eigenlijk dat meisjes beter niet kunnen studeren.'
De naam Jolanda staat voor haar/zijn eenzame jeugd: 'Mijn broer en ik groeiden geïsoleerd van Nederlandse kinderen op. Zij zagen ons als Italiaans, en pestten ons daarom.'

Joli(e) was derdejaars aan de kunstacademie in Rotterdam toen z/hij voor een studieverblijf naar Boston vertrok. Daar creëerde z/hij een alter ego: Jolie Artistique. Die naam bestaat uit twee delen en verbindt verschillende aspecten van haar/zijn leven. Joli(e): 'Mijn broer noemde me vroeger Joli Coeur, naar het aapje uit Rémi, een animatieserie waar we samen naar keken. In het verhaal reist Rémi als vondeling mee met de oude muzikant Vitalis. Samen met zijn honden en zijn aapje Joli Coeur geven zij straatvoorstellingen om aan de kost te komen. Joli Coeur betekent "vrolijk hart".'
In Boston las Joli(e) het boek waar de serie op gebaseerd was. 'Ik merkte dat het aapje tijdens z'n laatste optreden sterft. Hij sterft dus als het ware in het harnas, op het podium. Hij speelt de rol van zijn leven en blijft erin. Dat vond ik ontzettend prachtig. Zó wilde ik ook met mijn kunst omgaan: dat tot-het-laatste-toe-gedreven-blijven. Dus het werd Joli, maar dan vrouwelijk, met een e erachter. Artistique voegde ik eraan toe omdat ik wilde spotten met het snobistische van kunst.'

Jolie Artistique was het personage van haar/zijn eerste website: 'Het was een spannende, romantische tijd, dat begintijdperk van internet. Jolie Artistique is een personage dat tussen alles in staat. Een docent van mij in Boston, een bi-man, bezocht mijn site, en zei dat Jolie Artistique eigenlijk was zoals ik ben. Dat heeft een enorme rol in mijn ontwikkeling gespeeld. Ik besefte dat ik overal dubbel in was: man/vrouw, binationaal, biseksueel. Hoewel ik mezelf liever seksueel noem. Ik heb geen echte voorkeur, sekse bestaat volgens mij niet. Het is een ideaal dat niemand benadert.'
Van Jolie Artistique, werd het al snel Jolie. 'De letter J vind ik heel mooi. Die wilde ik wel houden.' Sindskort is het Joli(e); met een e tussen haakjes: 'Dat is om mijn transgender kant uit te drukken. Via de bi-beweging kwam ik in contact met andere transgender-mensen. Zo ben ik daar over na gaan denken. Nu weet ik ook: die haken maken het af.'


Van 6 juli 2003 t/m 31 mei 2004 is werk van Joli(e)s te zien in het Historisch Museum Rotterdam Het Schielandshuis:
acht beeldend kunstenaars, waaronder Joli(e), geven commentaar op de tentoonstelling De invloed van reclame op het dagelijks leven van de huisvrouw in de stad. Zij doen dat met autonome reclameproducties.
Joli(e) toont bijvoorbeeld een digitaal geanimeerd TransGender-vriendelijk werk.

Zie ook www.joliesworld.com.

Illustratie bij dit artikel: Joli(e).