Travestie, een serieuze (nood)zaak?

Als de brochure 'Travestie, een serieuze (nood)zaak' van Paul Vennix tien jaar geleden had bestaan had het me waarschijnlijk minder tijd en hoofdbrekens gekost om erachter te komen dat er meer mogelijk is dan travestie en transseksualiteit.

Met zijn onderzoek en publicaties, waaronder deze brochure, schept Vennix ruimte tussen de categoriën travestie en transseksualiteit. Tegelijkertijd perkt hij de ruimte weer in door een nieuwe tussencategorie te creeëren: de transgenderist, in plaats van het presenteren van bijvoorbeeld een continuüm. Uit de brochure komt naar voren dat dit om taalkundige en praktische redenen is gedaan.

Het boekje leest gemakkelijk en staat vol met kant en klare informatie voor transgenders die aanvankelijk als biologische man het leven begonnen zijn. Aan mensen die biologisch begonnen zijn als vrouw zijn welgeteld twee bladzijden (van totaal 32) besteed. Dit wordt verantwoord met de bewering dat 'VM-transgenders' minder problemen zouden hebben. Mijns inziens ziet Vennix over het hoofd dat het eerder om àndere dan om minder problemen gaat.

Leuk zijn de vele tabellen en taartpunten die in kleur verschillende wetenswaardigheden tonen. Zoals een figuur waarin te zien is dat 53,8% van de ondervraagden in het travestie-onderzoek zich niet eenduidig als travestiet of transseksueel benoemt. Een andere figuur laat zien dat ruim 50% van de ondervraagden een baardepilatie wenst, en ruim 40% denkt aan het gebruik van hormonen. Uit het onderzoek komt naar voren dat de levenskwaliteit door lichamelijke aanpassingen wordt verhoogd, maar dat slechts een klein deel ook daadwerkelijk die stap zet. Waardoor dit komt wordt niet duidelijk. Ergens in de brochure wordt wel de voorzichtigheid van het Nederlandse Genderteam genoemd.

De brochure is een handzame gids voor degene die zich om wat voor reden dan ook wil verdiepen in travestie, transgenderisme en transseksualiteit, met name als het om biologische mannen gaat. Ondanks een nogal luchtige presentatie van het onderwerp blijft de nadruk helaas toch bij de probleemkant liggen. Wat dat betreft is het wachten nog steeds op een brochure over gendereuforie, waarin meer aandacht aan cultuur, kunst en vrijheid wordt besteed.


Paul Vennix
Travestie, een serieuze (nood)zaak?
Uitgeverij Eburon, 1999
Prijs f 10,- (incl. verzendkosten)