Vrijheid en vreugde in videokunst en performances

In Museum Arnhem is sinds half december 2022 de expositie ‘How Dare You Make Me Feel This Way’ te zien. Twee zalen met veel videokunst en foto's die trans en queer-gevoelens tonen. En kunst die volop ontgrenst.

Hoe moet je die titel begrijpen? ‘How Dare You Make Me Feel This Way’, de titel van de expositie in Museum Arnhem. Hoe durf je…? Nee, dat zou een beschuldiging inhouden. Zoals in ‘How dare you, world leaders, talking blah blah blah when the world is in flames?’

Dat is zeker niet de bedoeling, zo'n beschuldigende toon. Het gaat de samenstellers om heel andere gevoelens. Want er is behalve verwarring net zo goed blijdschap over hoe we ons voelen. Vreugde over de beleving van trans en queer-zijn.

Je kunt deze titel dan misschien ook zien als een uitdaging, zoals in ‘I dare you to do this’, ik daag je uit het te doen. Het gaat dan net zo goed over de uitdaging van die verschillende gevoelens rond trans- en queer-zijn. Mee te voelen misschien.

Hand full of voices

Die gevoelens – verwarring, blijdschap, vrijheid, trots - worden getoond in de videokunst, foto’s, objecten en performances in twee zalen het Museum Arnhem. Met koptelefoon en gezeten op een zacht kussen kun je opgaan in de performances van Mavi Veloso, Anto López Espinosa, Golden Dean, Samantha Nye, Yinzk. De laatste noemt zich een hyper-sentient performancekunstenaar waarbij sentient slaat op zintuigen en gevoelens. Te zien in het werk: I am a portal, so are you.

Anto López Espinosa (Madrid, 1993, hen/hun) brengt een dromerige performance - On your return, your offered me a hand full of voices - in een blauwe jurk. Die jurk doet me denken aan een zeemeermin. Prachtig! De performance was live in het museum op 16 december 2022 en de registratie ervan is nu te zien op video in het museum (en op YouTube).

Mavi Veloso (zij/haar) komt uit Brazilië, en is net als López Espinoso in Nederland werkzaam. Ze danst, zingt en nog veel meer. En ze is ook op YouTube te vinden, maar niet met de performance die ze in Arnhem deed. Ga voor de registratie van die intrigerende voorstelling naar het museum en zet een koptelefoon op!

Anto López Espinosa

Bewegingsruimte creëren

In ongeveer al die videokunst in Arnhem is het (trans)lichaam heel aanwezig, bijvoorbeeld het goudgeschilderde lichaam van Golden Dean. Hen wil daarmee tegen alle verdrukking juist de waarde van dat lichaam benadrukken. Dat is daarmee misschien wel bij uitstek een voorstelling van de titel van de expo: How dare you make me feel this way. Voel mee terwijl je kijkt! En voel je dan niet zozeer een (ongewenste) voyeur, maar eerder een (genodigde) participant!

Dan zijn er veel foto’s, bijvoorbeeld van Leo Xander Foo en Risk Hazekamp. Ook in die beelden kun je zien hoe de makers ‘ontgrenzen’. Ontgrenzen is een echt woord, mocht je daaraan twijfelen. En het is de naam van een project van Museum Arnhem en Museum Het Valkhof in Nijmegen. Het gaat erom dat je begrenzers of beperkende kaders verwijdert. Precies zoals de zeven samenstellers van deze expo, zelf queer en trans, beogen. Ze willen bewegingsruimte creëren. Wat die ruimte kan inhouden voor trans personen, kun je op deze expositie op verschillende manieren zien.

Eerder was er in Nijmegen de expo Moving Stories, met veel verhalen over migratie, onthechting en identiteit uit de regiogeschiedenis. Verteld door ‘artists/public in residence’ uit die regio. Fijn dat Museum Arnhem nu dit trans perspectief biedt! Loop er rond en vraag je af: welke gevoelens roept de kunst in deze expo bij jou op? Is dat ook vrijheid en vreugde?

Leo Xander Foo

How dare you make me feel this way in Museum Arnhem, 10 minuten lopen vanaf het treinstation, is nog te zien tot 14 mei 2023.