Wat wordt het lot van Trump’s transgender ban?

Sinds 1 januari 2018 kunnen Amerikaanse transgenders naar ieder wervingskantoortje van het Amerikaanse leger stappen en zich inschrijven voor het leger. En dat terwijl Trump bijna een half jaar geleden (26 juli) zijn “transgender ban” de wereld in twitterde. Hoe zit het nou eigenlijk met die “ban” en waarom wordt hij niet uitgevoerd?  

Niemand in het leger wist iets van Trump’s plannen, en ineens stond het op hun telefoon:

Er is een goede reden dat Trump niet van Twitter af kan blijven. Het is zijn manier om onmiddellijk en zonder tussenkomst van de pers zijn achterban te mobiliseren. Maar een direct contact met je achterban is nog niet hetzelfde als een land besturen.

Dat bleek toen rechter Colleen Kollar-Kotelly van het gerechtshof van het district Columbia, juist het gebruik van Twitter noemde als reden om Trump’s beslissing op te schorten, in afwachting van nieuw onderzoek.

Erfenis van Obama

Trump zal waarschijnlijk in hoger beroep gaan tegen de uitspraak van de rechter, maar zal daarbij de noodzaak moeten aantonen van het uitsluiten van transgenders van het leger. In de tussentijd gaan juist per 1 januari 2018 voor het eerst de deuren van het Amerikaanse leger wijd open voor transgender rekruten. Hoe kan dat?

Tot augustus 2014 worden transgenders in principe niet toegelaten tot het leger. Dat wil Obama veranderen. Daarom start het Amerikaanse leger in die maand een onderzoek naar de gevolgen van het toelaten van transgenders tot het leger. Ook worden transgenders die al in het leger zitten en die voor hun geaardheid uitkomen, vanaf die maand niet meer uit dienst ontslagen. Dit leidt tot de coming out van een groot aantal soldaten die al in het leger dienden. Het onderzoek mondt uit in een 91 pagina’s dik onderzoeksrapport en de aanbeveling om transgenders niet langer uit te sluiten. Daartoe worden nieuwe regelingen opgesteld die van kracht zullen gaan op 1 juli 2017. Na de tweets van Trump op 26 juli schort de nieuwe minister van Defensie, generaal Mattis, de invoering op tot 1 januari 2018.

Animus

In reactie hierop worden een aantal rechtszaken gestart. De belangrijkste hierbij is het verzoek bij de rechter van een aantal reeds dienende transgender soldaten (hun aantal wordt tussen de twee- en elfduizend geschat) om de beslissing van Trump onwettig te verklaren. Zij werden door rechter Colleen Kollar-Kotelly deels in het gelijk gesteld. De manier waarop dit gebeurt, zegt veel over de toekomst van de transgenderban.

Als eerste geeft de rechter aan dat de rechterlijke macht Trump als opperbevelhebber en hoofd van de uitvoerende macht moet respecteren. Dat wil echter niet zeggen, aldus de rechter, dat Trump puur uit “animus” (uit willekeur) jegens groepen mensen kan handelen, en daarbij de belangen van groepen mensen diepgaand kan schaden. De grondwet staat de president niet toe om eenzijdig – zonder wetgeving, raadpleging en revisie – een groep uit het leger te weren.

Het hof zegt verder dat het de president wel is toegestaan om nadere studies te doen naar het effect van het in dienst nemen van transgenders in het leger en om aan de hand daarvan het beleid te herzien. Kollar-Kotelly schrijft: “Als de president onderzoek had uitgevoerd en op basis hiervan besloten had dat het weren van alle transgender individuen dienstbaar is aan het leger, zou dit een geheel ander soort beslissing zijn”.

De rechter geeft een bevel tot het staken van de transgender ban in afwachting van verder onderzoek.

De rechter geeft ook aan dat de studies die het ministerie van Defensie heeft uitgevoerd, duidelijk laten zien dat de door de president geuite bezwaren over de hoogte van de medische kosten en de gevechtsklaarheid van de troepen geheel onjuist zijn. Zo maakt het Amerikaanse leger geen medische kosten voor operaties, omdat het die niet vergoed. Juist daaruit leidt de rechter af dat de beslissing van Trump gedreven wordt door “animus” tegen transgenders, ofwel afkeer van transgenders.

Tussen hamer en aambeeld

Het Hoge Gerechtshof heeft een conservatieve meerderheid van vijf tegen vier. Het is dus heel goed mogelijk dat Trump hier met succes hoger beroep in kan stellen. Op dezelfde manier heeft Trump ook met succes de zogenoemde “travel ban” op een aantal landen met een moslim achtergrond ingesteld, ook al oordeelden lagere rechters dat dit tegen de grondwet was.

Het is wel zo dat toen Trump een hoger beroep instelde bij het Hoge Gerechtshof, hij een travel ban vroeg voor een kleiner aantal landen. Kortom, Trump bond in en kreeg gedeeltelijk zijn zin. Het is niet onwaarschijnlijk dat Trump – al dan niet na nieuw onderzoek - zijn wensen in zal binden en met een gedeeltelijke transgender ban zijn gelijk zal behalen.

Trump kan ook met een wet komen die vergoeding van geslachtswijzigende operaties bij militairen verbiedt. Dat is geen wijziging van de bestaande praktijk. Het is alleen symboolpolitiek. Maar bij de achterban van Trump zal dat niet opvallen.

De Economist noemt Trump de opstandelingin chief. Trump zou de opstand leiden van de gewone man tegen de gevestigde macht van de elites en de deskundigen die Jan met de Pet zijn baan kosten. Symboolpolitiek is voor hen een effectieve manier om hun dominantie te laten voelen.

Dat maakt de toekomst van Amerikaanse transgenders zo onzeker. Door Trump's toedoen  worden zij steeds meer een pion in een cultuuroorlog tussen de "liberale elite" en de "gewone man". Dat is een bijzonder onaangename positie. Is het niet juist de bedoeling van onze emancipatie dat we min of meer "gewoon" worden?  

Trump's propagandamachine kan de emancipatie van transgenders in Amerika voor jaren terugdraaien. Het is daarom zo belangrijk dat Amerikaanse transgenders de confrontatie met hem aangaan en laten zien dat niet hij, maar wel transgenders deel zijn van het gewone Amerikaanse volk.