Win je familie terug. Pak je camera.

YouTube groeit uit tot een videotheek over transgender. Je vindt er films en tv-programma’s maar de specialiteit van YouTube is het videoblog: het dagboek voor de camera. In de beste blogs wordt een conflict uitgevochten waarbij de filmpjes zelf en de reacties van het publiek een hoofdrol spelen.

Erin begint haar blog Transgender in New York in de kelder van het kantoorgebouw waar ze werkt. Ze staat voor een ruwe bakstenen muur en boven haar tikken verwarmingspijpen. Ze is twintig, gebruikt geen make up en heeft grote Kalimero ogen. ‘Hi! Ik ben Erin en ik ben transgender’ zegt ze. ‘Twee jaar geleden ben ik uit Utah naar New York gekomen. Utah was geen goede plek voor mij. De laatste tijd heb ik veel goede vrienden gemaakt. Daar gaat dit blog over.’
In een volgende episode van Erin’s videoblog kijken we naar buiten vanuit de metro terwijl die over de East River naar Manhattan raast. Het is december en de lucht is blauw. ‘Dit uitzicht heb ik iedere dag’ jubelt Erin, kijkend naar de wolkenkrabbers. We lopen naar het warenhuis Macy’s om Erin’s vriendin Morgan te ontmoeten, kruisen een protestmars van zwarte Amerikanen en besluiten de dag in Central Park met Erin’s vrienden. Het filmpje heeft achtduizend hits. Onder het beeld kan je de reacties lezen. ‘Ik woon nog bij m’n ouders’ zegt een transjongen uit New Mexico. ‘Hoe doe jij dat met jouw ouders?’

Hemelbed
Die vraag is raak. In de vierde episode vertelt Erin dat ze niet naar huis kan met kerstmis. ‘Ik kan niet naar huis, tenzij ik als man kom’ vertelt ze. ‘Ik wil mijn vriendin graag voorstellen aan mijn ouders, maar mijn vriendin heeft geen relatie met een man. Ik voel me rot. Ik denk dat ik met kerst maar doorwerk. Het zou fijn zijn om naar huis te gaan, maar ik ben liever mezelf. Ik kan wel naar Morgan’s ouders. Die accepteren me wel.’ De reacties van de kijkers stromen binnen. Twee voorbeelden:

BambiBlue: You're beautiful. I wish I could say how sincere I am. Beautiful. Inside and out.
GenieP: Be yourself. You look great and your family will come around some day.

En dan vertelt Erin iets dat haar verhaal een andere draai geeft: ook haar ouders kijken naar haar filmpjes op YouTube. Het is de eerste keer dat ze haar als vrouw hebben leren kennen. Samen met ons hebben zij Erin met haar vriendin zien dartelen in Central Park. Samen met ons lezen ze de reacties van de kijkers. Nu we weten dat haar ouders kijken, verandert haar blog ineens in een gesprek tussen Erin en haar ouders. ‘Was ik gelukkig in Utah?’ vraagt ze aan de camera. In gedachten horen we haar ouder’s zeggen: ‘Hoe kom je erbij dat je ongelukkig was? Dan hadden wij dat toch gezien! Wij zijn geen slechte ouders!’ Erin legt uit dat haar moeder vooral haar jongere zusjes wil beschermen. Dertien en zestien jaar oud zijn ze, en zij mogen hun oudere broer niet pardoes als vrouw tegen het lijf lopen. Erin kan nog niet naar huis.
Gedurende de kerst is het stil. Pas halverwege januari begint ze weer te posten. Ze vertelt hoe zij zich voelde in haar jeugd, en we weten dat haar ouders kijken. In episode 8 geven haar ouders een beetje toe. ‘Ze hebben het aan mijn zusjes verteld’ zegt Erin. ‘Die hebben wel een uur gehuild. Mijn moeder accepteert nu dat mijn transseksualiteit niet overgaat.’ Haar moeder wil nog steeds niet dat Erin er zelf met haar zusjes over praat. ‘Maar misschien kan ik wel een keer naar huis.’
In episode 9 vertelt ze dat ze wel een uur met haar zusje van zestien heeft gesproken. Het eerste gesprek in een jaar. ‘We hadden het helemaal nergens over’, zegt een aangedane Erin. ‘Maar we hebben wel echt gesproken. Ik zou met haar nog uren kunnen praten over niks!’ In de volgende aflevering pakt ze de gitaar en speelt de sterren van de hemel. En dan gaat ze lachend met Morgan op vakantie om te eindigen in een hemelbed in Virginia. YouTube heeft zijn werk gedaan.

Larry Springer
Videoblogs zijn een belangrijke reden waarom mensen naar YouTube kijken. Je kan selecteren op trefwoord en direct in contact komen met de maker. Wat je ziet is vaak nog dezelfde dag opgenomen: of de held uit zijn of haar problemen zal komen is nog onzeker. Dat trekt. Bovendien kan een videoblog een gelaagd verhaal vertellen. Wat eerst gewoon een video was van een dagje uit naar Central Park, blijkt later een brief van een verstoten dochter aan haar ouders. Het is alsof Erin tegen haar ouders zegt: ‘kijk maar… het is niet zo erg. Dit is m’n vriendin. Lief toch? En hé, dit is waar ik werk.’
Helaas zijn de meeste levens niet zo spannend en daarom verzinnen mensen verhalen. Een groepje scenarioschrijvers uit Hollywood deed er een schepje bovenop en wist het meest populaire videoblog te schrijven. Pas na een kleine zestig afleveringen kwamen de kijkers er achter dat lonelygirl15 geen eenzaam meisje is, maar een Nieuw Zeelandse actrice die in Los Angeles woont. De meest bekeken blogs zijn geacteerd. Als de makers een manier vinden om geld te verdienen aan hun video’s, wordt YouTube een gewone soapzender, zeggen sommige critici.
Tegelijkertijd zijn er talloze mensen die gewoon hun zorgen en ervaringen willen delen. Het beeld speelt daarbij een voorname rol. Videobloggers zien elkaar’s gezicht en beginnen niet zo snel te ruziën en ‘trollen’ zoals deelnemers van nieuwsgroepen die alleen maar tekst voor ogen hebben. Een video vertelt meer dan een honderd e-mails. Daar hebben Erin en haar ouders ook veel aan gehad.
Erin denkt dat videoblogs de beeldvorming over transgenders kan veranderen. In de laatste aflevering van haar blog spoort ze andere transgenders aan om een videodagboek te beginnen. Zelf heeft ze een nieuwe baan gevonden en moet ze uit de lucht. Haar laptop en webcam waren van haar oude baas. ‘Maar jullie moeten doorgaan’ zegt ze. ‘Het is belangrijk dat de mensen zien dat wij gewone mensen zijn. Geen typetjes voor de Larry Springershow.’


Filmpjes op YouTube

- Erin’s videoblogs op een rij.

- De bekende transgender auteur Jamison Green geeft advies over een coming out als ftm. De interviewster, Calpernia Addams, publiceert video’s onder het merk Deepstealth, en traint Amerikaanse mtf’s om onopgemerkt door het leven te gaan.


- Jawel! Transgender-activisme in Europa bestaat! De Franse groep ExisTrance organiseert jaarlijks een mars door Parijs die vooral jonge Franse en Spaanse ftm’s trekt. De video laat alleen niet zien waarvoor de jongens demonstreren. Klik hier

- Transgeneration. Deze achtdelige tv-documentaire volgt vier Amerikaanse studenten die naast hun studie ook nog een transitie doen. We zien ze tijdens hun voorbereidingen en hun coming out naar hun ouders, vrienden en familie. De serie heeft een prijs gekregen van de GLAAD (Gay & Lesbian Aliance Against Defamation). Klik hier!