Mariëtte Hermansinterviews, 9 maart 2003

Aangetrokken tot een compleet mens

Zes verhalen over de liefde

De schoonheid van de mens in al zijn/haar seksen kan niet vaak genoeg bezongen worden. Maar wat vinden wij precies aantrekkelijk aan transgenders? Krijgen we met een transgender persoon 'the best of both worlds', omdat hij/zij elementen van beide seksen in zich verenigt? Of maakt het ons niet uit, man, vrouw, of een combinatie van beiden en zien we onze transgender-geliefde gewoon als mens? En wat zegt de aantrekkingskracht over onze eigen identiteit? Zes mensen vertellen over hun relatie met transgenders.

Verjaardagscadeau
Laura: 'Ik ben samen met S., een geboren vrouw die sinds een half jaar bezig is met de transformatie naar man. Daarvoor zorgde hij altijd al voor verwarring. Mensen keken ook mij daarop aan: ze kan toch niet lesbisch zijn? 'Lesbisch' is ook een benaming die niet bij ons hoorde. Butch/femme klopte beter. We hebben altijd een soort man-vrouw relatie gehad. Ik val eigenlijk alleen op mannen.
Wat mij fascineert aan butches, transgenders en androgyne mensen, als ze op een rustige manier in zichzelf zitten, is de zelfverzekerdheid die ze uitstralen. De eigenheid, het zichzelf zijn en helemaal niet volgens de normen van de buitenwereld. In het begin was ik soms bang dat ik niet meer op S. zou vallen als hij man was geworden, dat ik het androgyne zou missen.
Ik vond het zorgzame en intuitieve van S. vroeger meer vrouwelijk, maar wat is nou eigenlijk vrouwelijk? Het is zo relatief wat je mannelijk of vrouwelijk noemt. Wanneer S. een man wordt, vormt zijn intuitie dan zijn 'vrouwelijke' kant? Nee, dat is gewoon S., een compleet iemand. Drie jaar geleden heb ik voor zijn verjaardag vanalles over transgender en transseksualiteit uitgezocht. Voor mij was dat gemakkelijk, mensen dachten: ze schrijft een scriptie. Ik heb toen voor S. contact met Het Jongensuur gelegd.'

Lef, geduld en creativiteit
Margreet: 'Ik kom uit een feministische denktraditie, waar gender wordt uitgelegd in termen van uitsluiting en machtsverschillen. Gender is voor mij een indeling die de werkelijkheid kleurt en menselijk gedrag bepaalt. Het is een onderwerp dat dichtbij mijn hart ligt. Ik vind het een uitdaging om buiten de tweedeling van gender te denken.
Sinds ik E. ken, zie ik manieren om dat ook in de werkelijkheid vorm te geven. E. is een mens die zich tussen de seksen voelt in staan. Hij is voor mij een personificatie van transgender. Voor hem is transgender een fysiek gevoel van wie hij is. Dat vind ik erg leuk. Het geeft ruimte en mogelijkheden om op een andere manier te 'zijn' en jezelf niet vast te pinnen. Het gaat niet om provoceren, maar om de behoefte om 'waar' te zijn, zo oorspronkelijk mogelijk. Het vergt lef, geduld en creativiteit om te zijn wie je bent, en de spanning en de twijfels die daarmee gemoeid zijn te erkennen.
Het levert ook pijnlijke situaties op. E. kleedt zich thuis bijvoorbeeld anders - dit is: meer overeenkomstig zijn eigen gevoelens - dan buitenshuis. Dat betekent dat als ik onverwachts op de stoep sta, het kan gebeuren dat hij de deur niet opendoet, omdat dat onveilig is.'

Platte borst, gespierd lichaam
Arnold: 'Ik val emotioneel op femmes, vrouwelijke vrouwen. Met transgenders voel ik meer een lichamelijke aantrekking, tenminste vrouw naar man-transgenders. Mannenlichamen vind ik heel mooi en spannend. Maar ik val niet op heteromannen; dan word ik al snel het vrouwtje. Homomannen vind ik heel spannend, maar ook wel eng, omdat ze mijn lichaam niet kennen. Omdat ik zelf transgender ben, is het prettig om met andere transgenders te zijn. Ik kan ontspannen over mijn eigen lichaam. Hen hoef ik niet uit te leggen waarom ik het fijn vind om in pak te lopen en welke problemen ik tegen kom in het dagelijks leven. Ik kan met ze stoeien en experimenteren met gay sex, zonder dat ik mijn mannelijkheid moet bewijzen.
Ik ben zelf met gender-rollen gaan spelen in de vrouwen SM-scene. Zo leerde ik op de laatste Leather Pride een transgender-jongen kennen uit Berlijn. Met hem speelde ik bijvoorbeeld legercommandant en recruut. In die rollen konden we lekker stoer doen. Een gespierd lichaam en een platte borst vind ik gewoon heel mooi, maar ook omdat ik het zelf wil hebben. Homoseks fascineert me, maar ik durf niet te gaan stappen in de Warmoesstraat. Met transgenders kun je het in scène zetten.'

Verliefde gedichten over moed
Allison: 'Als je biseksueel bent is het eigenlijk perfect om een relatie te hebben met iemand die transgender is. Je partner kan zich in beide seksen inleven. Als het een vrouw is die zich meer man voelt, dan weet die persoon hoe het is om ongesteld te zijn, maar ook hoe een man denkt en zich gedraagt. Ik heb een relatie met G. gehad. Ik wist niet dat G. transgender was, en ervaarde hem als vrouw. Wat ik aantrekkelijk aan G. vond, was dat hij een bepaalde zelfverzekerde aanwezigheid uitstraalde, die misschien meer iets mannelijks is. Ik ben zelf erg in de war geweest over wat ik nou wilde: mannen of vrouwen. Toen ik een relatie met G. kreeg, werd dat ook weer overhoop gegooid. Inmiddels weet ik dat het niet om sekse gaat, maar meer of iemand in je leven past.
Toen ik wist dat G. transgender was, ben ik op internet informatie gaan zoeken. Ik raakte geïnspireerd en schreef veel gedichten. Het waren verliefde gedichten over de moedige beslissing om te leven zoals je je voelt. Want ik besefte dat G. een zware last droeg. Iedereen heeft wel eens in de spiegel gekeken en zichzelf niet herkend in het spiegelbeeld. Stel je voor dat dat je iedere dag overkomt. Ik vergelijk het met mijn coming out als lesbische vrouw: eerst was ik euforisch, maar toen drong de negatieve lading tot me door, die homoseksualiteit maatschappelijk met zich meebrengt.'

Volgens recept
Mirjam: 'Ik heb altijd iets gehad met man/vrouw-verschillen. Sinds mijn puberteit sta ik open voor het idee dat je ook op vrouwen kunt vallen. Dat ik met het thema transgender in aanraking ben gekomen is toevallig. Ik heb een relatie met T., een geboren vrouw die zich man voelt. Eerst zag ik hem als een jongensachtige vrouw, maar inmiddels ervaar ik hem als man. Onze relatie is niet anders dan een andere relatie tussen twee mensen. Ik ben ook niet anders dan andere heteroseksuele vrouwen.
Ik vond het fascinerend dat iemand de voordelen van beide seksen kan combineren. De meeste mannen hebben geen oog voor de zorgkant van een relatie, T. wel. Terwijl hij ook de leuke kanten van mannen in zich heeft, die spanning opleveren omdat je allebei anders bent. Ik zie me ook niet meer met een gewone man een relatie hebben. Als ik thuis kom, is er voor me gekookt. Dat ken ik niet van mannen. Nou kookt T. wel op een 'mannelijke' manier: alles volgens recept zonder te improviseren. Hij is onhandig in huishoudelijke dingen. En hij betaalt als we uitgaan en zet de vuilniszakken buiten. Ik houd daar wel van. Tegelijkertijd houdt hij goed in het oog wat mij bezig houdt.
Wat ik leuk vind aan mijn relatie is dat ik in contact kom met mensen die ik anders niet zou ontmoeten, bijvoorbeeld op het Trangender Filmfestival in Londen. Mijn blikveld wordt vanzelf verruimd. Maar ik merk ook dat ik niet meer mee mag praten met hetero-vrouwen over 'mannen'. Ik ben opeens niet meer gewoon, terwijl ik nog steeds dezelfde ben. En toen ik met een 'echte' man was getrouwd voelde ik me ook anders, maar toen zag niemand dat aan me.

Ligfiets
Ivonne: 'Ik ben zelf echt een meisje. Ik voel me aangetrokken tot integere mensen. Ik heb een relatie met J. gehad, een man die zich tussen de seksen in voelt staan. Maar daarom ben ik niet verliefd op hem geworden. Hij heeft een lieve zachte uitstraling en dat vond ik aantrekkelijk aan hem. Nu heb ik een relatie met een vrouw die niet echt vrouwelijk is. Ik voel me niet per se lesbisch, maar ik weet dat ik niet op 'echte' mannen val. Ik zie zowel J. als mijn vriendin gewoon als integere, zachte mensen. Het is toeval dat J. en M. allebei niet helemaal man of vrouw zijn.
Toen ik net met J. was, wist ik niet goed wat er van mij werd verwacht. Ik ben wel meegeweest naar een T&T avond. Mensen op straat zagen ons vaak als twee meiden. Een keer gingen we fietsen: hij op zijn ligfiets en ik op mijn gewone fiets. Onderweg riepen mensen iets als 'wat een sportieve meiden!' Toen ze later J. als man zagen, vonden ze het niet eerlijk dat hij in de ligfiets zat en niet ik, als meisje.
Mijn vriendin vindt het leuk als ik jurken draag. Bij haar zou een jurk helemaal niet passen. Ze droeg op haar derde voor het laatst een jurk. Dat vind ik ook heel leuk aan haar, zij is stoerder dan de meeste vrouwen en dat heeft ook iets beschermends. Ik val op iets er tussenin.'