De gemeente Utrecht heeft 17 april de Verklaring van Dordrecht getekend. De gemeente belooft daarmee zich in te zetten voor de positie van transgender personen op de werkvloer. Tegelijk werd U-Pride gelanceerd, het roze netwerk van de gemeenteambtenaren van de stad. Een impressie van die bijzondere vrijdagmiddag op het hoogste punt van Utrecht.

De feestelijke sfeer vrijdagmiddag 17 april op het Stadskantoor in Utrecht wordt ingetogener als Gio van den Heuvel zijn verhaal vertelt. De ontvangst op de werkvloer van zijn coming out als transgender man had beter gekund, maar het is wel een reden waarom er vandaag ongeveer honderd mensen aanwezig zijn bij de start van U-Pride, het lhbt-personeelsnetwerk van de gemeente Utrecht. Gio heeft het initiatief genomen om het netwerk op te richten. ‘U-Pride wil ertoe bijdragen dat iedereen zichtbaar zichzelf kan zijn.’

Behalve de start van U-Pride gebeuren er meer mooie dingen vandaag. Want Utrecht ondertekent naast de Verklaring van Amsterdam (over inzet voor lhbt’ers op de werkvloer) de Verklaring van Dordrecht. Het Transgender Netwerk Nederland (TNN) heeft die verklaring in 2013 geformuleerd om de emancipatie van transgenders op de werkvloer te bevorderen. Verder presenteert de Dutch Government Pride, de overkoepelende stichting van lhbt-netwerken van de overheid, haar plannen om zich in te zetten voor een inclusieve overheid.

We hebben de VIP-ruimte van de gemeente gekregen

Een feestje op de hoogste verdieping van het stadskantoor, 21 hoog. ‘We hebben de VIP-ruimte van de gemeente gekregen’, aldus een van de gastheren vandaag. ‘Gerechtigheid’. Met in de hand een beschuit met muisjes, waarmee de geboorte van U-Pride wordt gevierd, bewonderen de genodigden in groepjes het schitterende uitzicht over de stad. Heel in de verte is Amsterdam zichtbaar en aan de andere kant van de stad, achter de Domtoren, ligt de Utrechtse Heuvelrug. “Leuk om hier te zijn, zo hoog boven de stad.”  

Trots

“Mooie termen: travesties, drag queens en zo meer”, zegt even later Tjerk van Impelen, dagvoorzitter vandaag, “maar wat betekent dat eigenlijk: transgender zijn?” Hij heeft iedereen bij elkaar geroepen om plaats te nemen. Het programma van korte sprekers en presentaties begint met meerkeuzequizvragen. Om in de stemming te komen. Wie was de eerste openlijk lesbische burgemeester van Nederland, heeft Utrecht een homomonument en wat staat er eigenlijk in de Verklaring van Dordrecht?

Door een kaartje in goud, donkerlila, mintgroen of roze omhoog te steken, geeft iedereen antwoord op de vragen. Ze komen van ministeries, gemeentes, UWV, Belastingdienst, politie, brandweer, douane en defensie. En van Movisie, COC, Workplace Pride, TNN, Theater aanZ en van De Overkant (de organisator van het midzomergrachtfestival in Utrecht), allemaal organisaties die zich inzetten voor emancipatie van lhbt’ers.

Voor Gio aan de beurt is, benadrukt Tanja Ineke, voorzitter van het COC en oprichter van het roze netwerk van UWV, hoe belangrijk inzet voor seksuele diversiteit en genderdiversiteit op de werkvloer nog is. Ze was blij met een mail van een werknemer bij het UWV die het zo waardeerde dat Ineke zich vanuit de directie had ingezet voor het roze netwerk. “Die werknemer was trots op haar organisatie die dit had gerealiseerd.” Vervolgens wijst Ineke op de cijfers die laten zien dat er ook nog stappen te zetten zijn. Volgens het SCP is 45 procent van de transgender personen niet open tegenover collega’s. De redenen daarvoor zijn niet moeilijk te raden.

En het verhaal van Gio illustreert dat. “Dertien jaar geleden was ik nog een mevrouw. De transitie was op zich al een heel proces, maar het bleek ook nog eens hard werken om mezelf te kunnen zijn.” Zo werd hij ondanks goede beoordelingen steeds overgeplaatst. “De vertrouwenspersoon had nog nooit van transgenders gehoord en twee jaar na de transitie noemden collega’s me nog regelmatig bij mijn oude naam. Ik had zo gehoopt dat collega’s mij zouden steunen.”

Verf

Dan volgt de ondertekening. Margriet Jongerius, wethouder van Utrecht, mag twee keer een roze hand op een vel papier drukken, de eerste keer onder de Verklaring van Amsterdam en de tweede keer onder de Verklaring van Dordrecht. Marion Mulder van Workplace Pride – een organisatie die roze netwerken van 43 organisaties verbindt – doopt haar hand in de verf voor de eerste verklaring en Carolien van de Lagemaat, voorzitter van TNN (ze heeft 28 april afscheid genomen als voorzitter), ondertekent zo de tweede.

Gio is nu heel trots op zijn werkgever. “Ze hebben erkend dat het niet is gegaan zoals het hoorde. Ik ben erg blij dat het zover is gekomen. Als U-Pride krijgen we alle steun.”

Kijk ook hier

Over roze netwerken en transgender personen op de werkvloer is in december 2014 nog geschreven. Gio van den Heuvel kondigt daarin de oprichting van U-Pride aan. Kijk hier. 

De TNN-brochure ‘Transgender op de werkvloer’ is hier te downloaden. 

De antwoorden van de quiz

Nee, Ien Dales was niet de eerste openlijk lesbische burgemeester in Nederland. Die moet nog komen. En net als in zoveel andere steden in Europa (waaronder Amsterdam, Den Haag, Barcelona, zeven steden in Duitsland) heeft Utrecht een homomonument. Ga maar kijken op het Domplein. Dan transgender mensen. Er is best discussie mogelijk over het woord, maar een aardige omschrijving staat in de pas uitgekomen TNN-brochure ‘Transgender op de Werkvloer’. Transgender is een parapluterm voor mensen waarvan de genderidentiteit en/of genderexpressie afwijkt van het geslacht dat bij de geboorte is toegewezen. Ook in Utrecht tonen de meeste mensen zich eens met deze omschrijving. 

Ten slotte de Verklaring van Dordrecht. Het eerste artikel luidt: ‘Iedereen heeft het recht op waardig en productief werk, op rechtmatige en gunstige arbeidsvoorwaarden en op bescherming tegen werkloosheid, zonder discriminatie op grond van genderidentiteit of genderexpressie.’ Voor de overige negen artikelen, volg deze link.